Den Haag

De Haagse SP is geërgerd over de slappe knieën van Wim van Krimpen van het Haags Gemeentemuseum. Hiek van Driel, gemeenteraadslid voor de SP legt de vinger op de zere plek. Zij kaartte de principiële kwestie aan in het stadhuis. Dit ook, om een tegenwicht te bieden aan vertegenwoordigers van een religieuze stroming die in de waan leven dat controversiële kunst niet getoond zou mogen worden.

Vrijplaats
Hiek van Driel: “Als directeur wilde Van Krimpen aanvankelijk wel maar bij nader inzien toch geen podium bieden aan foto’s met een politieke strekking. Door zijn opportunistische draai ontstond een paradoxale situatie: hij versterkte onbedoeld de publieke aandacht voor de gewraakte homofoto’s van de kunstenares Soore Hera. Haar werk kreeg een ruime media-aandacht. Maar tegelijkertijd bezorgde hij “de unanieme moslimgemeenschap” ook het jubelgevoel dat er naar een censuurpleidooi geluisterd is.”
De SP’er: “Het museum draagt nog steeds het woord gemeente in zijn naam. Natuurlijk, ik realiseer me, het valt strikt genomen niet meer rechtstreeks onder het stadsbestuur. Maar het is wel een museum van onze stad. Ons museum moet ‘n vrijplaats zijn voor kunst. Ook als deze een politieke strekking heeft. En wat mij betreft zeker als deze bijdraagt aan kritiek op hoe minderheden door de grote godsdiensten worden geknecht. We laten als stad nu toch ook met trots het werk van een antifascistische kunstenaar als Pablo Picasso in ons museum zien? We claimen toch dat we een stad van recht en vrede zijn?”

Gemaskerde aanleiding
De uit de “islamitische republiek” Iran afkomstige studente van de Haagse Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten kreeg aanvankelijk de gelegenheid haar werk te tonen in het Haags gemeentemuseum. Het gaat om foto’s waarop een gemaskerd homopaar te zien is. De afgebeelde Adam en Ewald dragen maskers van Mohammed en Ali, twee geloofsiconen uit de islam. De twee Iraniërs verbergen daarmee niet alleen hun gezicht uit vrees voor herkenning, ze wijzen ermee ook op de heersende hypocrisie tegenover homoseksualiteit waarmee zij zelfs in Nederland worden geconfronteerd. Hera laat zien dat niet alleen christenen, maar ook veel moslims homo’s nog discrimineren en bedreigen, openlijk en heimelijk.

Van de website van de KABK over de museumexpositie 7up:
In 7UP is werk te zien van zeven veelbelovende kunstenaars die in 2007 zijn afgestudeerd aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Wim van Krimpen, directeur van het Gemeentemuseum, koos uit deze nieuwe lichting kunstenaars Lilian Kreutzberger, Wieteke Heldens, Rosa Boekhorst, Niels Broszat, Isabella Rozendaal, Helgi Kristinsson en Sooreh Hera om elk een eigen kabinet in te richten.

Sooreh Hera foto’s gaan in op het feit dat de drie grote godsdiensten altijd fel gekant geweest zijn tegen elke afwijkende vorm van seksuele beleving. Binnen de islamitische wereld staat op homoseksualiteit zelfs nog de doodstraf. Sooreh (zelf afkomstig uit een islamitisch land) verbeeldt homoseksualiteit in haar fotowerk echter op alle denkbare manieren.

Mediahype
De kiem voor het ontstaan van de “kwestie” ligt eigenlijk niet in het exposeren van Hera’s foto’s. Haar succesvolle examenwerk was al eerder - zonder gedoe - tentoongesteld bij de KABK in Den Haag. Er ontstond pas een affaire door de manier waarop de mediawereld functioneert. Na een vooraankondiging op 29 november 2007 van de tentoonstelling in het blad De Pers en toespelingen op cartoonrellen waren er voldoende ingrediënten. De media verbinden signaalwoorden als homoseksualiteit, kunst en geweld met islam en creëren daarmee een mengsel dat goed is voor een mediahype. We spreken van een zichzelf versterkend nieuwseffect, waarin in dit geval vooral de werelden van kunst en politiek openlijk op elkaar reageren. Het bleef echter bij een “kaaskoppendebat”, want uitingen vanuit de moslimwereld bleken vooral onderhuids te spelen. Sooreh Hera moest zelfs onderduiken voor serieuze bedreigingen. Ook zij kon - net als het homopaar - haar gezicht niet openlijk op tv in NOVA tonen.

Het achtervoegsel “democraten” in de naam van de gemeenteraadsfractie van de Islamdemocraten schuurt: de partij verwijst met tittel noch jota naar onze grondwettelijke vrijheden en rechten. Zij plaatste een provocatieve “dankbrief” op haar website waarin zij de indruk wekt de spreekbuis te zijn van
‘de’ moslimgemeenschap.
“Langs deze weg willen wij de directie van het Haags gemeentemuseum bedanken voor het wijze besluit om de smakeloze foto’s van de Iraanse dame Sooreh Hera NIET te laten zien. Wij zijn buitengewoon tevreden met het besluit, dat ingegeven is door de juiste afwegingen. Ook de directie van het gemeentemuseum is van mening dat dergelijke afbeeldingen beledigend zijn en provocerend werken op delen binnen de samenleving. Men wil niet meelopen in de tendens van beledigingen, provocaties en leugenachtige beweringen aan het adres van de moslimgemeenschap.”

Achter de schermen
Op 29 november stond het eerste artikel in de krant De Pers. Sooreh Hera vertelde hoe ze op het idee van de maskers was gekomen. Het homopaar wilde niet openlijk op de foto; ze kwamen oorspronkelijk uit Iran, net als de kunstenares. De fotoserie, Adam en Ewald wil, zoals gemeld, duidelijk te maken hoe de drie grote godsdiensten altijd fel gekant zijn geweest tegenover homoseksualiteit. Dus bedacht Sooreh de maskers van Mohammed en Ali om die hypocrisie in de moslimwereld aan de kaak te stellen. In hetzelfde artikel laat Van Krimpen weten dat hij de foto’s uitgekozen had vanwege hun artistieke waarde. Met politieke criteria hield hij geen rekening. Twee dagen later laat hij echter weten geen politiek forum te willen dienen. SP-gemeenteraadslid Hiek van Driel nam het in het publieke debat op voor Sooreh Hera en voor de vrijheid van meningsuiting. Zij vraagt zich af wat er in die twee dagen is gebeurd. Inmiddels is bekend dat er telefonisch contact is geweest tussen directeur Van Krimpen en cultuurwethouder Jetta Klijnsma (PvdA). Hiek van Driel stelde daarom schriftelijke vragen aan B&W.

Boekje te buiten
In de weken daarop is er veel media-aandacht voor deze zaak waarin ook minister Plassterk zich uitgedaagd voelde tot het geven van een reactie. Hij wil niet treden in de bevoegdheid van een museum, maar hij nodigt de kunstenares wel uit voor een persoonlijk onderhoud. Storend vindt SP’er Hiek van Driel dat directeur Wim van Krimpen de kunstenares publiekelijk beschadigt. Tijdens een werkbezoek van de gemeenteraadscommissie aan het gemeentemuseum, ging hij zijn boekje te buiten. Van Krimpen sprak daarbij het vermoeden uit dat Sooreh Hera een tweede Hirsi Ali wil worden. “Maar daar heeft ze niet eens het lichaam voor”, noteerde Van Driel uit zijn mond. “Die uitspraak, er was een journalist bij aanwezig, neem ik de museumdirecteur kwalijk.”