Den Haag

Een VVD-raadslid die een projectontwikkelaar beteugelt: we zagen het onlangs bij de stemming over megatoren Bellevue. Het valt te prijzen dat Jan Pronk het initiatief heeft genomen om, tegen de wil van zijn partijgenoot en wethouder Anne Mulder in, dit bouwplan meer in proportie te brengen en omwonenden beter te betrekken. Dit toont maar weer aan dat een dualistische raad, die bereid is om af en toe de coalitiediscipline te doorbreken, cruciaal is om bewoners meer zeggenschap te geven over de invulling van hun stad.

Zorgelijk is echter dat dit dualisme voornamelijk op rechts te bespeuren is tijdens debatten over bouwplannen. En wat gebeurt er als de VVD, de partij die onomwonden aangeeft af te willen van de eis van 30% sociale woningbouw bij bouwplannen en rijke wijken te willen ontzien, als enige coalitiepartij bereid is haar nek uit te steken? Uiteindelijk verliezen dan de mensen die wachten op een betaalbare woning.

Immers: niet alleen ten aanzien van de hoogte van bouwplannen of de druk op de omgeving neemt het stadsbestuur geregeld een loopje met de kaders die door de raad zijn afgesproken. Sinds het aantreden van PvdA-wethouder Balster is het woonbeleid – de zogenaamde ‘Woonagenda’ – aangepast om de belangen van woningzoekenden met een normaal of laag inkomen beter te borgen. Deze agenda is echter een dode letter zolang de raad projectontwikkelaars er keer op keer mee weg laten komen om regels aan hun laars te lappen.

Neem wederom de Bellevue, waar de projectontwikkelaar toestemming krijgt om fors af te wijken van de norm van maximaal 20% kleine woningen (>40m2) omdat er sprake zou zijn van een ‘urban living concept’. Nog altijd hebben we geen idee wat dit concept precies inhoudt, maar volgens corporatie Staedion en projectontwikkelaar PATRIZIA is er een schreeuwende behoefte aan. Zonder dat zij hiervoor nadere onderbouwing hoefden te leveren, zwichtten coalitiepartijen PvdA en GroenLinks voor deze lobby. Opmerkelijk, omdat PvdA-fractievoorzitter Mikal Tseggai in de raad geregeld haar ergernis etaleert over al die ‘kippenhokjes met keukenblokjes’ in nieuwbouwtorens.

Of neem de sloop-nieuwbouwplannen voor de buurten Zichten, Gaarden en Dreven, waarbij de eis dat de toe te voegen woningen voor 30% sociaal moeten zijn opeens mag worden ingevuld met ‘sociale koop’. Deze uitzondering is nota bene een initiatief van wethouder Balster, die als raadslid vrijwel wekelijks in de raadszaal predikte over het belang van de 30%-norm. In een commissievergadering dreigde Mariëlle Vavier van GroenLinks nog het sloop-nieuwbouwplan te blokkeren als er aan de 30%-norm getornd zou worden. Projectontwikkelaar Steenvlinder – opgericht door PvdA-wethouder Marnix Norder – voerde vervolgens een slimme lobby bij raadsfracties om de uitzondering voor sociale koop toch mogelijk te maken. Immers zouden woningzoekenden met lage inkomens gebaat zijn bij een ‘diversiteit aan woonproducten’. Hoewel dergelijke woningen ook prima gebouwd kunnen worden zonder hiervoor sociale woningbouw op te offeren, verstomde vervolgens de kritiek van de PvdA en GroenLinks over dit gerommel met de Woonagenda.

Nu de bouwplannen voor het centrum zich uitkristalliseren wordt langzaamaan duidelijk dat er hier voor mensen met een laag inkomen weinig plek zal zijn. Sociale huurwoningen zijn veelal tijdelijk – want in handen van beleggers – of schraal. Hiermee wordt de sociaal-economische segregatie van Den Haag, een schandvlek op onze stad, in stand gehouden en misschien zelfs verergerd. De VVD zal hier, gezien haar politieke agenda, niet wakker van liggen.

Dat maakt het des te pijnlijker dat de coalitiepartijen PvdA en GroenLinks zelden hun tanden laten zien als projectontwikkelaars en wethouders weer eens rommelen met de eisen voor sociale woningbouw. Zij laten zich steeds weer verleiden met ‘unieke woonproducten’ en de belofte van ‘wooncarrière’. Hun klaagzangen over ‘kippenhokken’ vertalen zich zelden in stemmen op linkse voorstellen die hier paal en perk aan stellen.

De SP en Haagse Stadspartij dienen keer op keer voorstellen in om initiatiefnemers van bouwplannen aan onze sociale normen te houden en zullen dit blijven doen. De vraag is alleen: hoeveel bouwplannen moeten er nog uit de bocht vliegen voordat de ‘linkse Pronk’ in de coalitie opstaat? ‘Mensen boven markt’, riepen ondergetekenden, maar ook de woonwoordvoerders van de Haagse PvdA en GroenLinks, tijdens het drukbezochte Woonprotest in Amsterdam. Het wordt tijd dat die leus niet alleen op straat, maar ook in de raadzaal luid en duidelijk gaat klinken.

Deze opinie van Lesley Arp (fractievoorzitter SP) en Tim de Boer (fractievertegenwoordiger Haagse Stadspartij) verscheen op 14 oktober 2021 in Den Haag Centraal